Mới đây vào sáng ngày 19/1, ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa ra tại Hội thảo lấy ý kiến chuyên môn để xây dựng Luật nhà giáo.
Theo ông Đức cho biết, Luật nhà giáo dự kiến bao quát, đề cập 5 vấn đề như sau: định danh nhà giáo; xác định tiêu chuẩn và chức danh; tuyển dụng; sử dụng và chế độ làm việc; đào tạo, bồi dưỡng, đãi ngộ và tôn vinh; quản lý nhà nước về nhà giáo.
Trong đó, nhà giáo được định dạng là người đạt chuẩn nghề nghiệp nhà giáo theo quy định, làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong các cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân (các trường công, tư).
Chức danh là mức độ đạt được về phẩm chất và năng lực của nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp, dự kiến gồm 3 mức: giáo viên/giảng viên – giáo viên/giảng viên chính – giáo viên/giảng viên cao cấp. Nhà giáo sẽ được bổ nhiệm chức danh sau khi tuyển dụng, sẽ được xét lên hạng cao hơn, xét bổ nhiệm lại, xét chuyển chức danh khi thay đổi công việc.
Luật dự kiến sẽ đưa ra tiêu chí về chuẩn nghề nghiệp ở mỗi cấp độ học và trình độ đào tạo để sử dụng thống nhất, khắc phục được tình trạng chồng chéo khi nhà giáo vừa có chuẩn nghề nghiệp, phải vừa theo quy định về tiêu chuẩn viên chức. Trong khi đó, cơ quan nhà nước lại không có chế tài quản lý việc này với các giáo viên, giảng viên khối trường ngoài công lập.
Ngoài ra, nhà giáo có thể dạy liên trường, dạy theo chế độ thỉnh giảng tại trường khác; khi thuyên chuyển giáo viên khu vực công – tư, để đảm bảo đồng đều về chất lượng.
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đề nghị Luật nêu rõ lương nhà giáo được ưu tiên cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.
Ông Nguyễn Hải Ninh, Phó hiệu trưởng trường Đại học Hoa Sen, đề xuất cơ quan soạn thảo làm rõ khái niệm nhà giáo. Chẳng hạn cấp quản lý ở các trường, không đứng lớp giảng dạy thì có được coi là nhà giáo không.
“Về chức danh giảng viên, chúng ta đã có tiêu chuẩn giảng viên chính, giảng viên cao cấp. Vậy khi xác định chức danh nhà giáo có mâu thuẫn?”, ông Ninh đặt vấn đề.
Về giấy chứng nhận nghề nghiệp, ông Ninh cho rằng cần có kỳ sát hạch năng lực nhà giáo về chuyên môn, đạo đức, phương pháp giảng dạy. Người vượt qua kỳ sát hạch này sẽ được cấp chứng nhận nghề nghiệp. Tuy nhiên, giấy này cần có thời hạn nhất định.
Hiện tại trên cả nước có hơn 1,4 triệu nhà giáo. Biên chế sự nghiệp của ngành giáo dục chiếm khoảng 70% tổng biên chế sự nghiệp cả nước.
Chuẩn nghề nghiệp với giáo viên hiện theo Luật Giáo dục năm 2019 và các hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Ở mỗi bậc học, giáo viên, giảng viên tùy theo năm công tác, có chứng chỉ chức danh nghề nghiệp và đáp ứng các tiêu chí của Bộ sẽ được phân hạng từ hạng I đến hạng III. Trên đây là cơ sở để xếp lương trong các trường học công lập.
Những giảng viên, giáo viên trường tư khi chuyển sang khu vực công lập phải thi tuyển viên chức, học và thi chức chỉ chức danh nghề nghiệp cùng một số quy định khác.